Jeanet Rintjema

programmamanager

Implementatie Omgevingswet

“Je ziet elkaars logica als je zaken gezamenlijk oppakt”

“Dat ik nog geen kennis van het ruimtelijk domein had, bleek een voordeel”

Een voorloper in de voorbereiding op de aanstaande Omgevingswet, zo mag Leidschendam-Voorburg wel genoemd worden. De Zuid-Hollandse gemeente maakt zich al sinds april 2016 gereed voor de nieuwe wetgeving.

Jeanet Rintjema, programmamanager Implementatie Omgevingswet, vertelt aan de hand van drie thema’s over de voorbereiding van Leidschendam-Voorburg. “Wij zijn in de praktijk aan de slag gegaan. Dat zie ik als een voordeel.” Brede insteek “In april 2016 trapten we de voorbereidingen voor de Omgevingswet af: met een roadshow voor medewerkers en lokale politici. Alles was nieuw voor me op dat moment. Ik had ervaring als programma- en implementatiemanager, maar nog geen kennis over het ruimtelijk domein. Dat bleek een voordeel te zijn: ik koos voor een brede insteek van het proces. Naast het ruimtelijk domein werden ook meteen andere gebieden aangehaakt. ICT bijvoorbeeld. Gedurende het proces zijn andere domeinen aangesloten, waaronder pilots, de Omgevingsvisie en burgerparticipatie. In juridisch opzicht kun je pas op 1 januari 2021 van start gaan. Maar je kunt al wel van alles voorbereiden. En dat zijn wij meteen gaan doen.”

Kwetsbare opstelling tegenover ketenpartners “In een vroeg stadium gingen we aan de gang met interne processen, om het initiatievenproces lean te maken. Leanen is een manier van werken waarbij je processen continu verbetert en zo waarde creëert voor je klant. Het is een mooi middel om draagvlak te creëren, mensen tot elkaar te brengen en even uit het dagelijkse proces te stappen. Voor die sessies nodigden we ook ketenpartners uit, waaronder Omgevingsdienst Haaglanden, die in onze regio de milieutaken verzorgt. Dat was kwetsbaar, want zo zagen zij ook dat onze interne samenwerking nog niet optimaal was. De ketenpartners waardeerden de bijeenkomsten en dachten ook actief mee hoe wij onze interne processen konden verbeteren.

Een volgende stap in onze voorbereiding, waarbij de ketenpartners ook nauw betrokken werden, waren workshops over toepasbare regels, beleid en uitvoering. Samen met de veiligheidsregio, waterschappen en omgevingsdienst gingen we aan tafel om te praten over de voorschriften. Soms zijn er tegenstrijdige regels of gaten in de regels; dankzij de workshops kwamen we daarachter. Je ziet elkaars logica als je zaken zo gezamenlijk oppakt. Ook hierbij hoorden we van de ketenpartners dat het gewaardeerd werd.

Momenteel zijn we bezig met de processen: hoe kunnen we onderlinge afspraken en processen afstemmen? Waar zitten de touchpoints, waar heb je elkaar nodig? Dit moet voor de zomer zijn afgerond.”

In de praktijk aan de slag “De Omgevingswet vraagt om een andere aanpak en samenwerking. Om dit te bereiken hebben we het leanen van processen verbonden aan het leer- en ontwikkeltraject van collega’s. Zo was de rol van integraal casemanager voor veel mensen nieuw. Daarom hebben we sessies georganiseerd: wat heb jij als medewerker nodig om die rol te kunnen pakken? Een van de uitkomsten was dat mensen behoefte hadden aan intervisie. We hebben het leanen en borgen van de processen gekoppeld aan de intervisie en dat heeft echt voor een boost gezorgd. ‘Ik voel me gesteund door de organisatie om mijn nieuwe rol te pakken’, hoorde ik bijvoorbeeld. Dat is fijne feedback. In de praktijk al aan de slag gaan, dat werkt toch het best. Dat wij dat hebben gedaan, zie ik als een voordeel.”

"De ketenpartners dachten actief mee hoe wij onze interne processen konden verbeteren"

Leidschendam-Voorburg: voorloper in de voorbereiding

De gemeente Leidschendam-Voorburg geldt als een van de voorlopers in de voorbereiding op de aanstaande Omgevingswet. Als aanmoediging werd de gemeente in 2018 genomineerd voor de Aandeslag-Trofee, een prijs om inspirerende en innovatieve projecten voor het voetlicht te brengen. Het juryrapport noemt meerdere thema’s waarop de gemeente aan de slag ging in de geest van de wet, waaronder de interne dienstverlening via de één-loket-gedachte en de digitale diensterverlening via een kaartviewer. Deze kaartviewer biedt direct toegang tot lokale beleids- en omgevingsplannen, zodat inwoners en organisaties snel en eenvoudig zien op welke locatie welke regels gelden. Ook de samenwerking met interne en externe ketenpartners werd in het rapport benoemd. Processen zijn hierdoor in ketensamenhang eenvoudiger gemaakt.

Drie tips voor 2020

Wat zou Jeanet Rintjema professionals en organisaties aanraden die zich dit jaar ook intensief voorbereiden op de aanstaande Omgevingswet? Ze geeft drie tips. “Het lijken misschien open deuren, maar ik heb gemerkt dat ze allemaal ontzettend belangrijk zijn.”

1.

Doe zo veel mogelijk kennis op. Er is momenteel zó veel informatie beschikbaar! Toen wij als gemeente begonnen nog niet, maar inmiddels wel. Benut die kennis. Van Regionale Implementatiecoaches Omgevingswet heb ik al gebruikgemaakt, zij hebben veel expertise. Ook op ICT-gebied is er goede ondersteuning mogelijk.

2.

Begin niet automatisch bovenaan je to-dolist. Bepaal doorlopend wat nodig is. Wat is urgent, wat kan wachten? Zorg voor een goede focus.

3.

Leren door te doen creëert meer draagvlak. In de praktijk al zo veel mogelijk aan de slag gaan, dat werkt toch het best.