Maak politieke keuzes, werk samen in de regio op basis van vertrouwen en denk vanuit de burger bij het opstellen van regels voor het omgevingsloket. Dat zijn de drie belangrijkste lessen die de deelnemers aan het deelcongres ‘De Omgevingswet verbindt’ van 4 juni op het VNG Congres meekregen.

Radio Kootwijk was de locatie voor het deelcongres. De locatie waar van oudsher de verbindingen werden gemaakt met de overzeese koloniën. Een locatie die goed past bij de Omgevingswet, waar verbinding maken ook centraal staat. Tijdens het deelcongres werd vooral ingegaan op regionale samenwerking.

Maak politieke keuzes

Marcel Boogers, hoogleraar innovatie en regionale samenwerking aan de TU Twente trapte af. Hij benadrukte dat we in een onoverzichtelijke periode zitten die nu eenmaal bij dit soort transities hoort en dat we hard aan het werk zijn om het laatste stukje helderheid te krijgen. Daarbij benadrukte Boogers dat hij het vooral van belang vindt dat gemeenten politieke keuzes maken. “Ik zie vaak iets ontstaan, zonder een politiek debat. Ineens moest Nederland ‘van het gas af’. Maar waar kwam dat vandaan, wanneer had de Tweede Kamer daarover gedebatteerd? Het was er simpelweg. Mijn advies: maak van je omgevingsvisie een politiek debat en onderbouw daarmee de keuzes die je als gemeente en in je regio maakt.”

Autonomie inleveren en vertrouwen

In de regio Foodvalley wordt nauw samengewerkt. Omgevingsdienst de Vallei speelt daarin een belangrijke rol. “Wij vertegenwoordigen vijf gemeenten, relatief weinig dus. Dat maakt het makkelijk”, zegt Henk-Jan Baakman, directeur. “De mate van consensus in een regio is misschien nog wel een belangrijkere factor. Is dat er, dan kan je ook relatief makkelijk samenwerken met een groot aantal partijen.” Vertrouwen is het belangrijkste aspect voor Baakman: “Samenwerken in het inleveren van een stukje autonomie in het vertrouwen dat je er een stukje meer voor terugkrijgt.”

Initiatiefnemer centraal

Henk-Jan Baakman benadrukt dat de gemeenten en Omgevingsdienst de Vallei voor de vertaling van de Omgevingswet naar de VTH uitvoeringspraktijk de klant/initiatiefnemer centraal zetten door met de serviceformules van de VNG te werken. Zo wordt voor eenvoudige producten zoals een dakkapel en bijgebouw de snelserviceformule geïmplementeerd. Het effect hiervan is dat vanuit het klantperspectief alle aspecten de implementatie van de Omgevingswet worden doordacht en in de praktijk getest.

Zet de burger centraal

Een demo van het Digitaal Stelsel Omgevingswet (DSO) liet zien dat dienstverlening aan initiatiefnemers enorm vergroot als verschillende bevoegde gezagen samenwerken. Door regelgeving op elkaar af te stemmen en als geheel zichtbaar te maken in het DSO, ziet de initiatiefnemer in één oogopslag wat zijn positie is bij een vergunningcheck. En daarmee wordt hij niet van het kastje naar de muur gestuurd. Dit vraagt wel om goede samenwerking. Samenwerking op proces, maar ook vanuit vertrouwen.

vlnr: Marcel Boogers (hoogleraar aan de TU Twente), Henk-Jan Baakman (directeur OddV) en Kristel Lammers (programmamanager Programma invoering Omgevingswet VNG)